Mỗi năm, nước ta có khoảng 150.000 bệnh nhân chết vì ung thư, trong đó 80% bị sụt cân, 30% chết vì suy kiệt trước khi qua đời do khối u.

Việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng hợp lý trước, trong và sau quá trình điều trị đều nhằm đến mục tiêu là tăng cường thể lực cho bệnh nhân. Ăn đúng trước, trong và sau khi điều trị có thể giúp cho bệnh nhân giảm thiểu được những bất lợi do các tác dụng phụ của phương pháp điều trị và giúp bệnh nhân có cảm giác sống khoẻ hơn.

Để đảm bảo dinh dưỡng hợp lý, người bệnh cần phải ăn uống đầy đủ thực phẩm đảm bảo các nhóm chất: đạm – bột đường – béo – vitamin, khoáng chất – nước.

Đạm:

Thịt cung cấp cho cơ thể các loại acid amin thiết yếu, cần ăn đa dạng các loại thực phẩm, khẩu phần ăn phải cân đối giữa protein động vật và thực vật. Các loại thịt màu trắng như thịt gia cầm sẽ có lợi hơn cho sức khoẻ. Cơ thể cũng cần bổ sung thêm các nguồn sắt, kẽm…từ các loại thịt có màu đỏ như thịt lợn nạc, thịt bò…

Các loại tôm, cua, cá, nhuyễn thể và hải sản cũng là nguồn cung cấp các acid amin và vi chất dinh dưỡng quý giá cho cơ thể. Các loại thức ăn chế biến từ sữa, trứng và mỗi ngày nên uống 1 – 2 cốc sữa.

Bệnh nhân ung thư có thể bổ sung protein từ những thực phẩm sau các loại thịt ít chất béo, thịt gia cầm, trứng, sữa ít béo, các loại đậu và một số loại hạt.

Tinh bột:

Nên chọn các loại ngũ cốc nguyên hạt (gạo, ngô, lúa mì, hạt lúa mạch), các loại củ (khoai tây, khoai lang, khoai sọ, sắn…) rất tốt trong thời kỳ điều trị bằng hóa chất và phóng xạ, khi cảm thấy buồn nôn, nôn mửa…

Tránh các loại thực phẩm chế biến sẵn chứa đường đơn, gây nhiều tác hại cho cơ thể, đồng thời các chất phụ gia cho thêm vào thực phẩm trong quá trình chế biến và bảo quản cũng là một trong những nhân tố góp phần làm tăng tỉ lệ bệnh ung thư.

Chất béo (Lipid):

Là chất cho giá trị năng lượng cao, giúp hình thành cấu trúc tế bào cơ thể. Do đó trong khẩu phần ăn hàng ngày cần phải có một hàm lượng lipid nhất định, dễ tiêu hóa, chưa qua tinh chế. Tránh các loại thực phẩm chế biến theo cách muối như dưa chua, cá om muối, không ăn thịt, cá hun khói, thực phẩm nướng rán nhiều dầu mỡ, không ăn cay. Còn phải tùy từng bệnh để chọn lựa thức ăn phù hợp.

Rau quả:

Chọn các loại quả tươi sạch, đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo quản trong điều kiện lạnh, hạn chế làm mất các vitamin trong quá trình chế biến cũng như sơ chế, bảo quản. Rau quả rất có lợi cho sức khoẻ do cung cấp các loại vitamin.

Một điều cần thiết với các bệnh nhân ung thư là: nên ăn thành nhiều bữa trong ngày với số lượng ít để người bệnh dễ hấp thụ dưỡng chất, ăn lỏng, dễ tiêu hóa (phômai, khoai tây nghiền, mỳ sợi, bún, phở, bột ngũ cốc khuấy..) có nhiều albumin, ít chất béo, ít mặn, tránh ăn các thức ăn khô, cứng, chứa nhiều đường. trong bữa ăn nên có rau, nước cam ép, nước hoa quả ép (trái cây mềm như chuối, dưa hấu…)

Nên vệ sinh răng miệng tối thiểu 4 lần/ngày. Tránh xúc miệng bằng các dung dịch có chứa cồn, giữ ẩm cho đôi môi bằng vaselin thoa môi. Không uống rượu.

Người nhà cũng nên khuyên người bệnh chịu khó vận động, ít nằm một chỗ để cơ thể được thoải mái, đầu óc được thư giãn, tránh suy nghĩ quá sẽ giúp cho việc điều trị đạt kết quả cao hơn.